میزان معافیت حقوق ورودی کالای همراه مسافر

ماده۱۳۸ ایین نامه قانون امور گمرکی، کالای همراه مسافر ورودی تا میزان هشتاد دلار (سالانه) از پرداخت حقوق ورودی معاف و مازاد بر آن به شرط غیرتجاری بودن با اخذ حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی قابل ترخیص می باشد.

چنانچه کالای همراه مسافر جنبه تجاری نداشته باشد (به استثنای کالای ممنوعه) پس از انجام تشریفات گمرکی ترخیص می شود و در صورتی که جنبه تجاری داشته باشد، در مورد کالای مجاز و مجاز مشروط ترخیص آن از گمرک منوط به رعایت مقررات و انجام تشریفات مربوط به کالای تجاری است.

معافیت حقوق ورودی کالای همراه مسافر

ماده۱۱۹ قانون امور گمرکی، علاوه بر معافیت های مذکور در جدول تعرفه گمرکی ضمیمه آیین نامه اجرائی قانون مقررات صادرات و واردات و معافیت های دیگری که به موجب قوانین، تصویب نامه ها، موافقتنامه ها و قراردادهای مصوب مجلس شورای اسلامی برقرار شده، اسباب سفر و لوازم شخصی و اشیاء غیرمستعمل و مواد خوراکی غیرتجاری همراه مسافر نیز از پرداخت حقوق ورودی معاف می باشد. باید دقت کرد که در این تعریف مجددا اشاره به کالای غیرتجاری شده است. در نتیجه می توان گفت که تشخیص غیرتجاری بودن و تجاری بودن در ترخیص کالای همراه مسافر در مسیر ترخیص آن بسیار حیاتی است. پس یکبار دیگر به تعریف کالای تجاری می پردازیم. کالای تجاری ( بند ض ماده  1 قانون امورگمرکی) کالایی است که به تشخیص گمرک ایران برای فروش صادر یا وارد می گردد، اعم از اینکه به همان شکل یا پس از انجام عملیات اعم از تولید، تفکیک و بسته بندی به فروش برسد.

کالاهایی که می توانید خارج و مجدد وارد کنید.

در متن قانون امور گمرکی آمده در صورت درخواست مسافر مقیم ایران که قلمرو گمرکی کشور را ترک می کند، گمرک ملزم است بخشی از کالای همراه وی را که مجاز به خروج آن می باشد مشخص نماید تا در موقع ورود مجدد آن از پرداخت حقوق ورودی معاف شود. برای مثال فکر کنید شما یک عکاس هستید و برای انجام یک پروژه عکاسی صنعتی به کشور دیگری مسافرت می کنید و نیاز دارید یک سری تجهیزات را با خود ببرید. در هنگام بازگشت در صورتی که شما در هنگام خروج لیست این کالاها ( مهم ترین و ارشمندترین آنها) را به گمرک اعلام نکرده باشید، این کالاها می تواند جنبه تجاری به خود بگیرد و برای ترخیص کالای خودتان مجبور باشید یا از مراحل و هزینه های ترخیص را پرداخت کنید.

فریت مسافری

مسافرین خروجی می توانند با مراجعه به گمرک با در دست داشتن بلیط قطعی شده و گذرنامه یک هفته قبل از سفر اشیا و لوازم شخصی خود را جهت ارسال به کشور مقصد با رعایت کامل مقررات به گمرک اظهار و اقدام نمایند.

فریت مسافری برای جابه جایی و ترخیص کالاهای حجیم، سنگین، اسباب منزل، فرش دستی یا ماشینی به کار می رود. الزامی به انجام فریت مسافری از طریق حمل و نقل هوایی نمی باشد و ترخیص کالای فریت مسافری می تواند از مسیرهای دریایی یا زمینی انجام گردد. به عنوان مثال مسافری که مهاجرت می کند می تواند یک کانیتر از لوازم و مواردی که مد نظرش است را با کشور مقصد از طریق دریا حمل کند.

به علاوه مطابق ماده۱۴۱ آیین نامه  قانون امور گمرکی، اسباب سفر و لوازم شخصی مسافر که در موقع حرکت خود از مبدأ به عنوان بار به شرکتهای حمل و نقل بین المللی تحویل می شود حتی در صورتی که از یک ماه قبل تا یک ماه بعد از ورود او، وارد قلمرو گمرکی کشور شود، اسباب سفر و اشیای شخصی همراه وی محسوب می شود و ترخیص آن با رعایت مقررات مربوط انجام می شود. در مواردی که اسباب سفر و اشیای مذکور خارج از مهلت های مقرر وارد شود به شرط وجود عذر موجه (به تشخیص گمرک ایران) به همین نحو قابل ترخیص خواهد بود و در غیر این صورت با اعتراض صاحب کالا، مراتب در کمیسیون های موضوع مواد (۱۴۴) و (۱۴۶) قانون قابل رسیدگی می باشد.

امانت گذاشتن کالای مسافری

ماده۱۴۰ آیین نامه  قانون امور گمرکی بیان می دارد، اگر مسافرانی که برای مدت کوتاهی به قلمرو گمرگی کشور وارد می شوند جامه دان ها یا بسته هایی همراه داشته باشند که در مدت توقف نیازی به استفاده از آنها نباشد می توانند درخواست نمایند به منظور احتراز از تشریفات بازرسی گمرکی در موقع ورود و خروج در انبار گمرک به امانت نگهداری شود. در این گونه موارد اگر بسته یا جامه دان در فهرست کل بار (مانیفست) قید شده باشد مشمول مقررات کالای انتقالی خواهد بود، ولی اگر جزء اشیای همراه مسافر بوده و در فهرست کل بار (مانیفست) قید نشده باشد، ضمن تحویل آنها به انبار برای آنها با ذکر تعداد، وزن و محتویات، قبض انبار صادر و در دفتر انبار ثبت می شود.

در این مورد بسته یا جامه دان باید با حضور صاحب آن توسط گمرک مهر و موم و به انبار تحویل داده شود. تحویل مجدد بسته ها به صاحب آن برای خروج از قلمرو گمرکی کشور در مقابل اخذ قبض انبار مذکور که در پشت آن، ذینفع رسید داده و به تصدیق مأمور صلاحیت دار گمرک می رسد انجام خواهد شد، مگر اینکه قبض انبار مفقود شده باشد که در این صورت پس از احراز موضوع، در قبال اخذ رسید، کالا به ذینفع تحویل می شود.

متروکه شدن کالای مسافری

متروکه شدن کالا به زبان ساده یعنی مسافر یا صاحب کالا یا نماینده قانونی وی در مهلت مقرر برای تحویل یا ترخیص کالای خود اقدام ننماید. طبق قانون امور گمرکی، اگر کالایی به هر دلیل توسط گمرک ضبط گردد و در قبال آن قبض انباری صادر شود، مسافر می تواند تا پایان مهلت مقرر در ماده 24 قانون که مفاد آن به هنگام تحویل کالا به ذینفع اطلاع داده خواهد شد نسبت به تحویل یا ترخیص کالای خود اقدام نماید. این ترخیص می تواند به صورت خروج از قلمرو گمرکی کشور یا ورود کالا بعد از انجام مراحل ترخیص و پرداخت وجوه متعلقه از گمرک باشد. در غیر این صورت، کالا متروکه محسوب و مقررات مربوط در مورد آن اعمال می شود. کالای متروکه به سازمان اموال تملیکی تحویل داده خواهد شد.

خودرو ( وسیله نقلیه) شخصی مسافر

مطابق ماده۷۸ قانون امور گمرکی، مسافران غیرمقیم ایران می توانند وسیله نقلیه شخصی خود را با رعایت مقررات مربوطه طبق رویه ورود موقت به قلمرو گمرکی کشور وارد نمایند. ایرانیان مقیم خارج درصورتی می توانند از مقررات این ماده استفاده نمایند که قبل از ورود به ایران حداقل سه ماه در خارج از کشور اقامت داشته باشند. در ادامه دو تبصره  مهم در این مورد آمده است که باید به صورت دقیق مطالعه شود.

تبصره ۱، وسیله نقلیه در مدت اعتبار پروانه ورود موقت، می تواند بعد از ثبت تاریخ و کنترل های لازم از راه های مجاز خارج و وارد گردد.

تبصره ۲، چنانچه ثابت گردد وسایل شخصی یا وسیله نقلیه شخصی مسافران غیرمقیم ایران که ورود موقت شده، خسارت کلی دیده است، مرجوع کردن آن به شرط واگذاری به گمرک لزومی ندارد. شرط واگذاری به گمرک وسیله نقلیه مسافر در این تبصره باید مورد توجه باشد و نمی توان به بهانه خسارت کلی دیدن وسیله نقلیه بیش از مدت زمان قانونی آن را در قلمرو گمرکی نگه داشت.

کارنه دوپاساژ، تریپتیک یا دیپتیک

طبق ماده۱۴۲ ایین نامه قانون امور گمرکی، مسافران غیرمقیم ایران که با وسایل نقلیه شخصی خود وارد کشور می شوند، هرگاه برای وسایل یاد شده جواز عبور (کارنه دوپاساژ، تریپتیک یا دیپتیک) از کانونهای جهانگردی کشورهای ملحق به قرارداد گمرکی ورود موقت وسایل نقلیه شخصی سال ۱۹۵۴ منعقده در نیویورک در دست داشته و به گمرک ورودی ارائه دهند می توانند تا سه ماه با توجه به مدت اعتبار کارنه دوپاساژ یا تریپتیک یا دیپتیک بدون الزام به تسلیم اظهارنامه یا تأدیه و جه الضمانی به گمرک از وسیله نقلیه خود در کشور استفاده نمایند و یا در مدت مذکور چندین بار با وسیله خود از راههای مجاز وارد و خارج شوند. گمرک ایران می تواند به درخواست متقاضی در صورت داشتن عذر موجه مدت استفاده از وسیله نقلیه در داخل کشور را حداکثر تا پایان مدت اعتبار جواز تمدید نماید.

اسلحه همراه مسافر

ماده۱۳۷ آیین نامه قانون امور گمرکی، در خصوص مسافران تبعه خارج که با داشتن گذرنامه و روادید بطور عبوری از ایران عبور می نمایند در صورتی که دارای اسلحه مورد نیاز شخصی باشند، گمرک می تواند جهت اسلحه مذکور بر اساس ضوابطی که نیروی انتظامی اعلام می نماید اجازه عبور با رعایت مقررات این بخش صادره نماید به شرط بر اینکه اسلحه در موقع ورود بسته بندی و مهر و موم (پلمب) شده و مراتب در گذرنامه دارنده آن قید و به همان وضع به گمرک مرز خروجی ارائه و پس از رسیدگی و برداشتن مهر و موم (پلمب) اجازه خروج از کشور داده شود.

در مواردی از این قبیل گمرک مرز ورودی موظف است به صاحب اسلحه اعلام کند که حق استفاده از اسلحه در داخل کشور را به طور مطلق ندارد و مراتب را به گمرک خروجی اعلام و گمرک مرز خروجی نیز باید خروج اسلحه را به گمرک مرز ورودی اطلاع دهد.

ترخیص کالای ممنوعه مسافری:

 در مورد کالای ممنوع، گمرک موظف است بر طبق ماده ۱۰۵ قانون اقدام نماید و صورت ریز و مشخصات کالا باید در هنگام ورود در صورتمجلس تنظیمی منعکس و به امضای مسافر نیز برسد و یک نسخه از آن به مسافر تسلیم و مفاد ماده مذکور در آن منعکس گردد. به عنوان مثال اگر مسافر یک آلات بازی های قمار را همراه داشته باشد، گمرک می تواند یک فرم ماده 105 برای او تکمیل کند و همچنین مسافر می تواند تا قبل از مهلت سه ماه کالای خود را از گمرک تحویل و از کشور خارج نماید.

ماده۱۳۹ ایین نامه قانون امور گمرکی در خصوص مسافرانی که از کشور خارج می شوند چنانچه اشیاء ممنوع الصدوری که همراه دارند به گمرک اظهار نمایند و گمرک موظف است ممنوعیت خروج آن اشیاء را به مسافر اعلام تا وی آنها را به داخل کشور منتقل نماید و در این صورت پس از انتقال هیچگونه جریمه ای از مسافر وصول نمی شود. کالاهایی مانند اشیای باستانی، عتیقه ها، کالاهای ممنوعه، داروی بیش از حد مصرف شخصی، کالای تجاری تشخیص داده شده نمی تواند همراه مسافر ترخیص خروجی گردد.